Đức Phật chỉ ra có 3 khổ nạn lớn nhất cuộc đời, người vượt qua được là người có phúc báo sâu dày, cuộc đời thuận buồm xuôi gió.
Dục vọng
Dục vọng chính là nguyên nhân gây ra phần lớn những thống khổ trên đời này.
Dục vọng là những suy nghĩ sinh ra từ bên trong một con người, một khi đã khởi lên thì sẽ không có cách nào có thể ngừng lại.
Phật giáo cấm “dục” là để muốn chúng ta ai cũng thoát khỏi đau khổ để đạt được niềm vui, không phải chịu những tai họa mà dục vọng gây ra.
Trong xã hội ngày nay, có rất nhiều người vì tâm sinh dục vọng mà tự tay hủy hoại tương lai của mình, nhất thời bị dục vọng che mờ mắt mà đi lầm đường lạc lối. Con người dễ bị dục vọng dẫn dụ, cho nên cẩn trọng, chớ đùa với lửa.
Một người có thể kiểm soát được dục vọng của bản thân, vượt qua được cửa ải khó khăn này, tâm trí sẽ không bao giờ lầm đường lạc lối và có thể tìm ra con đường đúng đắn dẫn đến hạnh phúc và thành công cho bản thân.
Hận thù
Trong kinh Phật dạy: “Nhất niệm sân tâm khởi, bá vạn chướng môn khai”, nghĩa là một suy nghĩ hận thù nổi lên thì trăm ngàn cửa nghiệp chướng đều mở ra.
Chỉ cần chúng ta sinh ra sự hận thù và tức giận với người khác, sẽ có hàng trăm hàng nghìn cánh cửa cản trở quá trình tu hành của chúng ta cũng sẽ đồng loạt mở ra.
Nhiều người chỉ vì một chút xung đột mà nảy sinh lòng hận thù đối với người khác, đến lúc gần đất xa trời mới nhận ra mình đã lãng phí bao nhiêu thời gian trong cuộc đời để sống hẹp hòi, tự gây phiền muộn cho bản thân, khiến cả cuộc đời chìm đắm trong những hậm hực không vui, không còn thời gian để tận hưởng những điều tốt đẹp trong cuộc sống.
Theo lời Phật dạy về hận thù, người có thể tự mình thoát hỏi hận thù mới có thể giữ cho lòng rộng rãi khoáng đạt, bình tĩnh đối mặt với thế sự, làm gì cũng được hài lòng thuận ý.
Đó là lý do Phật luôn dạy ta phải giữ được một tấm lòng bao dung, một trái tim biết thứ tha để đối đãi với vạn vật trên đời.
Cố chấp
Cố chấp trong giáo lý nhà Phật là sự khăng khăng chấp nhất với một vật hay một đoạn tình cảm mà bản thân không thể nào có được. Đây là một loại ý niệm ích kỷ cần phải đoạn trừ.
Cảm xúc cố chấp rất dễ trói buộc con người trong một phạm vi nhỏ hẹp, án ngữ mãi trong lòng, dai dẳng cho đến chết, cả cuộc đời cũng vì thế mà chìm trong đau khổ.
Chỉ khi buông bỏ được lòng cố chấp, chúng ta mới có thể thả lỏng tâm trí và bản ngã của mình.
Buông xuống những cố chấp vô lý cũng là buông bỏ những muộn phiền vô nghĩa, tâm trí được khơi thông, từ đó mà con người được giải thoát.
