Không biết từ bao giờ bánh tét luôn xuất hiện trong mâm cỗ ngày Tết của người miền Nam. Cũng ít người biết nguồn gốc và ý nghĩa của ngày Tết phải có bánh tét trong nhà. Cùng tìm hiểu và ý nghĩa bánh bét trong bài viết dưới đây nhé!
Nguồn gốc bánh tét ngày Tết
Một số chuyên gia nghiên cứu văn hóa giải thích rằng, rất có thể, đòn bánh tét mà người dân miền Nam sử dụng trong dịp Tết ngày nay là sản phẩm của quá trình giao lưu văn hóa Việt – Chăm hoặc có thể là sự kế thừa của những giá trị của lớp tiền nhân đi trước để lại. giá trị mà thế hệ trước để lại. Khi người Việt bắt đầu khai hoang, mở rộng vùng đất phương Nam, do tiếp thu các yếu tố của văn hóa Chăm, trong đó có tín ngưỡng thờ thần lúa nên cư dân Việt sau này đã sáng tạo ra món bánh tét như ngày nay.
Bên cạnh nguồn gốc bánh tét là một sản phẩm của sự giao thoa văn hóa, ông bà ta còn truyền tai nhau những giai thoại giải thích việc hình thành của bánh tét, điển hình là câu chuyện vua Quang Trung khi đánh quân Thanh vào dịp Tết lúc bấy giờ vua cho quân lính nghỉ ngơi.
Một người lính dâng lên vua một chiếc bánh gói hình trụ trong lá chuối. Khi ăn, vua khen ngon và hỏi đó là bánh gì. Người lính trả lời rằng đây là loại bánh mà vợ anh ở nhà thường gói cho anh mang theo ăn dọc đường. Mỗi lần ăn là anh lại nhớ vợ, nhớ nhà.
Nghe vậy, vua Quang Trung rất cảm động, ra lệnh cho mọi người gói loại bánh này để ăn ngày Tết và đặt tên là bánh Tết. Đó được xem là nguồn gốc của bánh Tết trong ngày Tết cổ truyền của người Việt.
Vì sao có tên gọi là bánh tét?
Giống như nguồn gốc của nó, ngay cái tên bánh tét cũng có nhiều câu chuyện lý giải cho cách gọi này. Như đã nói ở trên, bánh tét còn được gọi là bánh Tết, sau này vì tính chất vùng miền nên bánh Tết được dịch thành “bánh tét”.
Cũng có người giải thích rằng, tét là hành động cắt bánh mỗi khi ăn loại bánh này. Mỗi khi ăn loại bánh này, người dùng sẽ dùng dây khoanh tròn đầu bánh đã bóc vỏ rồi “tét” từng khoanh nhỏ ra. Vì vậy, người dân địa phương gọi món bánh này là bánh tét giống như hành động cắt bánh.
Ý nghĩa bánh tét vào dịp Tết
Theo quan niệm của cha ông ngày xưa, các loại bánh, đồ ăn dùng trong dịp Tết đều mang ý nghĩa tưởng nhớ quá khứ, cầu mong sự ấm no, gia đình sum vầy, cảm tạ trời đất đã cho người dân một mùa màng bội thu và bánh tét cũng không ngoại lệ.
Bánh tét truyền thống được gói trong nhiều lớp lá, tượng trưng cho người mẹ ôm con, mong ước gia đình sum vầy vào ngày Tết. Không chỉ vậy, chiếc bánh tét xanh nhân đậu vàng gợi cho người nông dân nhớ đến màu xanh của đồng quê, gợi cho chúng ta niềm mơ ước về giấc mơ “an cư lạc nghiệp” của một mùa xuân an bình cho mọi nhà.
Bánh tét hay còn gọi là bánh Tết nhìn có vẻ đơn giản nhưng lại mang nhiều ý nghĩa sâu sắc mong muốn gia đình luôn sum vầy, ấm no. Vì vậy, theo phong tục cứ vào ngày Tết, tối ngày 29, 30 Tết, cả nhà đều thức chờ quanh nồi bánh, trẻ con nô đùa hoặc giúp ông bà bên bếp lửa, người lớn thi nhau gói bánh để tạo không khí ấm cúng trong ngày Tết.
