Danh mục dự án
Chánh niệm bắt nguồn từ một quan niệm trong Phật giáo, là một trong Bát Thánh Đạo, giúp con người thoát khỏi đau khổ và tìm kiếm sự giác ngộ.
Ngày nay, chánh niệm là một phương pháp được sử dụng phổ biến hiện nay như một cách để chăm sóc sức khỏe tinh thần.
Chánh niệm là gì?
Chánh niệm được hiểu là việc thực hành nhận thức đầy đủ và không phán xét hiện tại, thay vì lo lắng tương lai hay sống trong quá khứ. Hiểu đơn giản là khả năng nhận thức được việc mình đang làm, đang ở đâu, và bình tĩnh trước mọi nghịch cảnh.
Lợi ích của chánh niệm
Chánh niệm là nhận thức và hiểu rõ về các trạng thái bên trong và xung quanh chúng ta. Mục đích của chánh niệm là ngăn chặn những thói quen xấu và tránh xa phản ứng tiêu cực, bằng cách quan sát và nhận thức được những suy nghĩ, cảm xúc và trải nghiệm hiện tại mà không phán xét.
Bên cạnh việc rèn luyện khả năng tập trung, chánh niệm còn giúp cải thiện sức khỏe tinh thần cho cuộc sống hàng ngày, công việc, các mối quan hệ và sức khỏe thể chất. Cụ thể, lợi ích của chánh niệm bao gồm:
- Cải thiện chất lượng giấc ngủ
- Tăng cảm giác hạnh phúc
- Giảm các triệu chứng đau nửa đầu và đau mãn tính
- Cải thiện trí nhớ và tăng khả năng nhận thức
- Giảm căng thẳng, lo lắng
- Giúp giảm cân, cải thiện chứng rối loạn ăn uống
Cách thực hành chánh niệm
Bạn có thể đạt được chánh niệm thông qua việc thiền định, hoặc áp dụng một số một số phương pháp thực hành chánh niệm trong cuộc sống hàng ngày như:
Nhận thức về suy nghĩ và cảm xúc của bản thân
Chánh niệm không loại bỏ hoàn toàn những suy nghĩ và căng thẳng, nhưng nó giúp bạn nhận thức được những cảm xúc này sẽ đến và đi. Để thực tập chánh niệm, bạn có thể:
- Hãy hỏi chính mình: “Tôi đang trải qua điều gì vào thời điểm này?”
- Đặt tên cho những suy nghĩ và cảm xúc của bạn, ví dụ: “Đây là cảm giác lo lắng.”
- Không nên phán xét chính mình, thay vào đó hãy đánh giá xem liệu nỗi lo lắng đó có đáng bận tâm hay không.
- Nếu căng thẳng và lo lắng đó không đáng kể, hãy bỏ qua nó và tập trung vào hiện tại.
- Nếu căng thẳng và lo lắng đó nghiêm trọng, bạn có thể tìm kiếm sự giúp đỡ từ gia đình, bạn bè hoặc các chuyên gia tâm lý để hỗ trợ và giải quyết vấn đề.
Bài tập thở
Để thực hành bài tập này, làm theo các bước sau:
- Ngồi thẳng lưng.
- Tập trung chú ý đến hơi thở.
- Hít thở tự nhiên và lưu ý thời gian giữa mỗi lần hít vào và thở ra.
- Cảm nhận sự mở rộng của phổi và chuyển động của bụng theo từng hơi thở.
- Khi cảm thấy mất tập trung, hãy nhẹ nhàng đưa tâm trí trở lại hơi thở.
Ăn trong chánh niệm
Để thực hiện ăn uống trong chánh niệm, bạn có thể:
- Tập trung vào màu sắc, hình dáng của thức ăn
- Cảm nhận hương vị và mùi vị của món ăn
- Ngừng ăn khi cảm thấy no, thay vì cố gắng ăn hết toàn bộ thức ăn trên đĩa.
Đi bộ chánh niệm
Để đi bộ trong chánh niệm, bạn có thể tập luyện bất cứ lúc nào trong ngày. Hãy bắt đầu thật chậm rãi, và khi đã quen, bạn có thể tập đi trong chánh niệm ở bất kỳ tốc độ nào, ngay cả khi bạn đang vội. Cách thực hiện đi bộ chánh niệm:
- Cảm nhận lòng bàn chân khi chúng tiếp xúc với mặt đất, bất kể bạn đi trên loại hình nào (cỏ, bãi biển, gỗ, xi măng,…).
- Hãy chú ý đến các nhóm cơ bạn sử dụng khi đi bộ.
- Khi mất tập trung, hãy cảm nhận lòng bàn chân tiếp xúc với mặt đất như một chiếc neo để đưa bạn trở về hiện tại.
- Dành ít nhất một phút mỗi ngày để tập trung vào cảm giác khi đi bộ.
Lưu ý khi thực hành chánh niệm
Hiểu khái niệm chánh niệm và nhận thức được lợi ích của nó có thể thúc đẩy bạn bắt đầu học và thực hành nó ngay lập tức. Mặc dù chánh niệm có nhiều lợi ích nhưng nó không phù hợp với tất cả mọi người. Một số người có thể thấy rằng chánh niệm không giúp kiểm soát sự lo lắng và căng thẳng, trong trường hợp đó, gặp bác sĩ tâm lý có thể là giải pháp tốt hơn.
Các chuyên gia y tế tin rằng, chánh niệm có thể không phù hợp với những người bị rối loạn tâm thần. Trong một số trường hợp, thực hành chánh niệm bằng thiền định có thể gây lo lắng hoặc tách biệt khỏi thực tại ở những người bị rối loạn tâm thần.
Nếu biết thực hành đúng cách chánh niệm sẽ là một phương pháp giúp giảm căng thẳng, lo lắng và trầm cảm trong cuộc sống.
